خلاصه موسیقی و ذهن

 

خانم نسرین زنگنه- مجله فرهنگی بسته نگار

 در گذر تاریخ، آواز خواندن متداول ترین و ملموس ترین شیوه ی ایجاد موسیقی بوده است. تبادل احساس میان آواز خواندن و شنونده اندک مایه ای از جادو دارد. چیزی بی واسطه و محسور کننده است. دلیل آن شاید همسان پنداری شنونده با آواز خوان، که همچون ساز عمل می کند، باشد_ انسانی همچون ما، که احساساتش را با صداها و واژه ها با صداهای موسیقیایی، در بسیاری از فرهنگ ها شعر و آواز جدایی ناپذیر بوده اند. آواز می تواند واژه ها را به یاد ماندنی تر کند و تأثیر حسی آن را اعتلا بخشد.
خوب آواز خواندن به دلایل گوناگون دشوار است. در آواز، در قیاس با گفتار، گستره ی پهناور تری از زیر و بم و حجم صوتی را به کار می گیریم و حروف صدادار را کشیده تر ادا می کنیم. لازمه ی آواز خواندن، داشتن نفس بیشتر و مهار کامل تر بر آن است. هوایی که از ریه خارج می شود توسط ماهیچه های بطنی زیرین و پرده ی دیافراگم مهار می شود. هوا تارهای صوتی را به نوسان در می آورد و ریه ها، گلو، دهان و بینی همگی برای ایجاد صدایی مطلوب به کار گرفته می شوند. زیر و بم صدای آواز خوان بسته به میزان کشیدگی تارهای صوتی تغییر می کند؛ هر چه این تارها کشیده تر باشند صدا زیر تر است.
وسعت صدای آواز خوان بسته به میزان تعلیم دیدگی و ویژگی های فیزیکی او دارد. تارهای صوتی مردان طویل تر و ضخیم تر از تارهای صوتی زنان است و همچنین تفاوت، محدوده ی صوتی بم تری را برای آن ها سبب می شود.
شیوه های آوازخوانی به سبب تفاوت ذوق و پسند اقوام گوناگون، از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است. برای نمونه آواز آسیایی تو دماغی تر از آواز غربی است. آواز خوانان کلاسیک غرب با قامتی افراشته آواز می خوانند، آواز خوانان در افریقای باختری ایستاده به جلو خم می شوند و در هند بر زمین می نشینند. به واقع، در غرب نیز تفاوت هایی در سبک اجرا ی آواز دیده می شود. آواز خوانان کلاسیک به طور معمول بر میکروفن خم نشده و بر آن تکیه نمی کنند. اما آواز خوان راک چنین می کند، چرا که مقصود موسیقی راک، تا اندازه ای از راه تقویت صدا تأنین می شود.
موسیقی در فرهنگ غرب تا اواخر سده ی هفدهم به طور عمده آواز بوده است. در پایان سده ی هفدهم، موسیقی از نظر جایگاه و اهمیت به رقابت با موسیقی آوازی بر خاست.آهنگ سازان از آن پس همچنان به خلق آثار آوازی _ برای تکخوان یا گروه کر _ یا بدون همراهی ساز ادامه داده اند.