شهرت: از خیال تا واقعیت

میل به مشهور شدن در بسیاری از افراد وجود دارد. دلیل روانی این میل و علاقه چیست؟
در بررسی علل روانی موثر در میل به شهرت، به بحث انگیزش برمی خوریم. انسانها مبارزه ای طولانی با مرگ دارند و به نوعی می خواهند بر آن غلبه کنند. مثلا در قدیم در کشور مصر با مقابله فیزیکی (مومیایی کردن افراد) با مرگ مبارزه می کردند. آنان می خواستن به این وسیله نام خود را فراتر از محدوده زمانی عمرشان بکشانند. شهرت همیشه آگاهانه نیست، گاهی اتفاقی حادث می شود. در شهرت آگاهانه یک سری موضوعات در تمام انسان ها مشترک است. خودشکوفایی یا تحقق خویشتن یکی از این موارد است. نکته دیگر حس هویت و فردیت و منحصر به فرد بودن است. انسانها دوست دارند به نوعی ویژه و متمایز از دیگران باشند و شهرت این حس را ارضا می کند. اما گاهی ممکن است پویش های درونی افراد، حالت بیمارگونه پیدا کنند. برخی افراد دوست دارند مرکز توجه باشند. اگر این امر تمام حیات را تحت تسلط قرار دهد و از حد متعادل بیشتر شود، صبغه منفی به خود می گیرد و تبدیل به جنبه منفی شهرت می شود. خودشیفتگی نیز به صورت اولیه در تمام افراد وجود دارد و وجود آن ضروری است. اما وقتی خیلی شدید شود، یکی از راههای ارضای آن کسب شهرت است و ممکن است توجه به آن باعث شود فرد از سایر موضوعات غفلت کند. جست و جو و کسب شهرت پاداشی دارد که ممکن است از درون، انسانها را به دنبال آن بکشاند.

به نظر شما چه عواملی در کسب شهرت موثرند؟
افراد در هر شغلی وقتی موقعیت های بزرگ کسب می کنند و از دیگران متمایز می شوند، به شهرت دست می یابند. بعضی شغل ها که با اجتماع و رسانه ها سروکار دارند، بیشتر در مسیر شهرت هستند. فرهنگ جامعه نیز در این زمینه موثر است. در جامعه ما افراد ثروت خود را پنهان می کنند و ترجیح می دهند از این راه شهرت کسب نکنند. مسئله نیاز اجتماعی و الگوسازی نیز موجب می شود افرادی مشهور شوند.

مشهورترین شخصیت های جامعه ما از کدام طبقه هستند؟
تخصصی شدن موضوعات و رشته ها، از مشخصات جوامع صنعتی و فراصنعتی امروز است. به تناسب گسترش فن آوری و تکنولوژی، شهرت در محیط های متنوع و تخصصی تر ایجاد می شود. ممکن است فردی در رشته تخصصی اش مشهور باشد ولی در فضاهای بیرونی نه. در هر رشته ای گروهی افراد ازدیگران خبرسازترند. در گذشته روحانیون، سلاطین و یا سلحشوران از دیگران مشهورتر بودند. در دنیای امروز به سمتی حرکت می کنیم که با وجود ارتباطات و تکنولوژی پیشرفته، اگر هر فردی در رشته تخصصی اش بدرخشد و دستاوردی داشته باشد، از امکان بیشتری برای مشهور شدن برخوردار است.